Zakład Patomorfologii Nowotworów Narodowego Instytutu Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie – Państwowego Instytutu Badawczego Oddział w Krakowie (ZPN NIO-PIB Oddział w Krakowie) wykonuje badania cytologiczne, histologiczne, molekularne oraz badania w cytofluorymetrze przepływowym i badania ultrastruktury komórek na potrzeby rutynowej diagnostyki oraz działalności naukowej (publikacje naukowe, projekty naukowo-badawcze).
Charakterystyka prowadzonych badań diagnostycznych
Badania diagnostyczne mają na celu określenie charakteru zmiany chorobowej (zmiana o charakterze nienowotworowym np. proces zapalny, choroba nowotworowa), a w przypadku rozpoznania choroby nowotworowej ścisłe określenie jej pochodzenia (inaczej kierunku różnicowania się nowotworu), stopnia złośliwości oraz ocenę tzw. morfologicznych czynników o znaczeniu rokowniczym i/lub predykcyjnym, czyli umożliwiającym racjonalny wybór metody leczenia. Pełny zakres wykonywanych badań diagnostycznych i związanych z nimi procedur jest opisany w Procedurze nr P-231 pt. „DIAGNOSTYKA PATOMORFOLOGICZNA”.
Badania diagnostyczne wykonywane są przez zespół doświadczonych lekarzy – specjalistów patomorfologów wspieranych przez kadrę diagnostów laboratoryjnych i techników. Rozpoznania mają charakter wysokospecjalistycznych raportów patomorfologicznych, zgodnie ze standardami opracowanymi przez ekspertów Polskiego Towarzystwa Patomorfologów i zatwierdzonymi przez Ministra Zdrowia. W przypadku nowotworów złośliwych formułowane są w oparciu o klasyfikację Światowej Organizacji Zdrowia (WHO – 5. edycja klasyfikacji nowotworów) z uwzględnieniem wyników specjalistycznych badań laboratoryjnych, w tym badań immunohistochemicznych, cytofluorymetrycznych i badań molekularnych. Oprócz badań diagnostycznych wykonywanych na potrzeby Klinik i Oddziałów zabiegowych NIO-PIB Oddział w Krakowie Zakład wykonuje również specjalistyczne konsultacje patomorfologiczne, w szczególności dotyczące nowotworów piersi, skóry i tkanek miękkich oraz rozrostów układu chłonnego.
W Zakładzie Patomorfologii Nowotworów wykonywanych jest rocznie średnio:
– ponad 10.000 badań histologicznych (w przeliczeniu na liczbę bloczków parafinowych: ok. 43.000),
– 2400 badań cytologicznych (w tym 1900 biopsji aspiracyjnych cienkoigłowych),
– ponad 18.000 badań immunohistochemicznych, w tym 11.000 badań (oznaczeń) immunohisto-chemicznych na potrzeby diagnostyki nowotworów (z wyłączeniem rozrostów układu chłonnego), około 3.000 badań immunohistochemicznych wykonywanych w Pracowni Rozrostów Układu Chłonnego i dodatkowo 4.000 oznaczeń immunofenotypu komórek na potrzeby diagnostyki chłoniaków, wykonywanych w Pracowni Cytometrii Przepływowej,
– blisko 400 testów molekularnych metodą FISH, w tym 200 oznaczeń statusu genu HER2 w rakach sutka oraz prawie 200 oznaczeń rearanżacji genów związanych z powstawaniem mięsaków.
ZPN NIO-PIB Oddział w Krakowie wykonuje również specjalistyczne konsultacje materiału tkankowego pochodzącego od chorych leczonych w NIO-PIB Oddział w Krakowie, ale diagnozowanych pierwotnie poza naszym ośrodkiem, a także badania konsultacyjne na zlecenie innych ośrodków patomorfologicznych i klinicznych z całego kraju oraz na indywidualne zlecenia osób chorych na nowotwory złośliwe. Średnio rocznie wykonywanych jest ponad 500 takich konsultacji.
ZPN NIO-PIB Oddział w Krakowie posiada licencję Polskiego Towarzystwa Patologów oraz liczne certyfikaty świadczonych usług z zakresu badań immunohistochemicznych i molekularnych
Zakład Patomorfologii Nowotworów prowadzi i przechowuje pełną dokumentację medyczną wyników badań wykonywanych od początku istnienia Zakładu (rok 1953).
Charakterystyka prowadzonych badań naukowych
Oprócz działalności diagnostyczno-usługowej pracownicy NIO-PIB Oddział w Krakowie prowadzą równoczesne badania naukowe z zakresu patomorfologii onkologicznej. Przedmiotem zainteresowania pracowników naukowych Zakładu są w szczególności nowotwory tkanek miękkich (głównie mięsaki), nowotwory piersi oraz rozrosty układu chłonnego, a także wybrane rzadkie nowotwory człowieka.
Dotychczasowe studia nad mięsakami tkanek miękkich prowadzone w Zakładzie Patomorfologii Nowotworów obejmowały głównie badania nad rolą wybranych parametrów immunohistochemicznych, cytogenetycznych i molekularnych w ocenie rokowania u chorych na mięsaka maziówkowego (synovial sarcoma) i tłuszczakomięsaka (liposarcoma). W tutejszym Zakładzie przygotowano także zalecenia diagnostyki nowotworów tkanek miękkich (tzw. standardy synoptyczne zredagowane pod auspicjami Polskiego Towarzystwa Patologów). Drugą dziedziną zainteresowań i zarazem osiągnięć naukowych pracowników Zakładu Patomorfologii Nowotworów są badania nad wybranymi czynnikami morfologicznymi decydującymi o rokowaniu u chorych na raka piersi i właściwym selekcjonowaniu chorych do leczenia. Pracownicy Zakładu uczestniczyli m.in. w wypracowaniu modeli rokowniczych u chorych na raka zrazikowego, śluzowego, rdzeniastego i raka Pageta, a także u chorych na guza liściastego piersi.
Wykonywane badania:
- histopatologiczne materiału tkankowego pobranego do celów diagnostycznych (oligobiopsje, wycinki tkankowe) oraz narządów lub ich fragmentów usuniętych w trakcie operacji
- cytologiczne, włącznie z biopsjami cienkoigłowymi pod kontrolą USG
- immunocyto- i immunohistochemiczne
- w cytometrze przepływowym
- ultrastruktury komórek (mikroskopia elektronowa)
- molekularne
Pełna dokumentacja wyników badań i archiwizowanie badanego materiału tkankowego i cytologicznego
Pracownia Histologiczna
- pracownia, do której trafiają wszystkie materiały na potrzeby diagnostyki morfologicznej nowotworów (w tym rozmazy cytologiczne, płyny z jam ciała, oligobioptaty i drobne wycinki tkankowe oraz narządy usuwane operacyjne lub ich fragmenty, a także wycinki na potrzeby badań śródoperacyjnych, tzw. INTRY)
- wyposażona w automatyczną linię do obróbki komórek i tkanek, która pozwala na przygotowanie preparatów dla oceny mikroskopowej, zarówno barwionych rutynowo (hematoksyliną – eozyną i metodą Papanicolau), jak i przy pomocy innych technik histochemicznych.
Pracownia Immunohistochemii i Technik Specjalnych
- specjalistyczna pracownia na potrzeby diagnostyki i kwalifikacji chorych do leczenia spersonalizowanego, w tym ocena receptorów steroidowych – ER, PR oraz HER2 – u chorych na raka piersi,
- wykonywanie szerokiego zakresu testów immunohistochemicznych – ponad 100 różnorodnych testów IHC,
- badania molekularne metodą FISH (fluorescencyjna hybrydyzacja in situ) w tym:
badania amplifikacji genu HER2 u chorych na raka piersi
badania rearanżacji genów ALK i ROS1 w raku płuca
badania specyficznych translokacji, fuzji oraz amplifikacji wybranych genów charakterystycznych dla części mięsaków tkanek miękkich.
Pracownia Rozrostów Układu Chłonnego
- badania histologiczne i immunohistochemiczne w zakresie diagnostyki rozrostów układu chłonnego – ponad 60 różnorodnych testów IHC
- badania rearanżacji wybranych genów stwierdzanych w rozrostach układu chłonnego i hematopoetycznego (C-MYC, BCL2, BCL6, del TP53, del ATM, del13q14, trisomia12).
Pracownia Cytometrii Przepływowej
- udział w diagnostyce rozrostów układu chłonnego u dorosłych: badania immunofenotypowe – cytometryczna ocena fenotypu komórek z biopsji aspiracyjnych cienkoigłowych wykonywanych pod kontrolą USG, krwi, szpiku, płynu mózgowo-rdzeniowego i innych płynów ustrojowych oraz materiału tkankowego w tym: węzłów chłonnych i zmian pozawęzłowych, u chorych z podejrzeniem choroby rozrostowej,
- ocena DNA w komórkach guzów nowotworowych.
Pracownia Molekularno-Genetyczna
- badania pozwalające na zakwalifikowanie pacjentów do poszczególnych programów lekowych, to jest między innymi oznaczenie mutacji w genach KRAS, NRAS, BRAF, BRCA1, BRCA2, EGFR, IDH1 oraz IDH2,
- badania genetyczne w ramach programu opieki nad rodzinami wysokiego, dziedzicznie uwarunkowanego ryzyka zachorowania na raka piersi i jajnika, finansowanego ze środków Ministerstwa Zdrowia
Pracownia Cytologii i Ultrastruktury Komórki
- diagnostyka preparatów cytologicznych z dróg rodnych barwionych metoda Papanicolaou i ocenianych w systemie Bethesda
- przygotowywanie materiału tkankowego do badań w mikroskopie elektronowym. Analiza i diagnozowanie komórek w mikroskopie elektronowym dla potrzeb badań klinicznych i naukowych.
- przygotowanie bloczków parafinowych z materiału cytologicznego dla potrzeb badań immunocytochemicznych (cell block)
Instrukcja utrwalania i transportu – POBIERZ PLIK WORD | POBIERZ PLIK PDF
Skierowanie na badanie histopatologiczne – POBIERZ PLIK WORD | POBIERZ PLIK PDF
Skierowanie na badanie cytologii ginekologicznej – POBIERZ PLIK WORD | POBIERZ PLIK PDF
Skierowanie na badanie cytologiczne (BAC_Cytologia złuszczeniowa) – POBIERZ PLIK WORD | POBIERZ PLIK PDF
Skierowanie na badanie FISH – POBIERZ PLIK WORD | POBIERZ PLIK PDF
Skierowanie na badanie cytometryczne – POBIERZ PLIK WORD | POBIERZ PLIK PDF
Skierowanie na badanie immunohistochemiczne – POBIERZ PLIK WORD | POBIERZ PLIK PDF
Instrukcja wypożyczania materiałów – POBIERZ PLIK WORD | POBIERZ PLIK PDF
Wniosek o wypożyczenie materiałów – POBIERZ PLIK WORD | POBIERZ PLIK PDF
Skierowanie materiału do konsultacji – POBIERZ PLIK WORD | POBIERZ PLIK PDF