15 października 2021 roku, podczas uroczystości związanych z Jubileuszem 70-lecia Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowego Instytutu Badawczego Oddziału w Krakowie istotnym punktem było przedstawienie stanu realizacji projektu POIS.09.02.00-00-0016/16 o nazwie „Poprawa jakości i skuteczności leczenia pacjentów onkologicznych wraz z dostosowaniem klinik do aktualnych standardów opieki w CO-I Oddział w Krakowie poprzez remont Klinik Onkologii i Ginekologii Onkologicznej oraz Zakładu Patomorfologii Nowotworów”. Stan realizacji projektu przestawili: prof. dr hab. Janusz Ryś, mgr inż. Katarzyna Jeżak oraz mgr inż. Agnieszka Dudzińska. Zaproszeni na jubileusz goście zwiedzili nowo wyremontowane kliniki Onkologii Klinicznej z Pododdziałem Leczenia Nowotworów Układu Chłonnego, Kliniki Ginekologii Onkologicznej i Kliniki Radioterapii oraz Zakładu Patomorfologii Nowotworów.
Projekt realizowany był z Programu Infrastruktura i Środowisko na lata 2014 – 2020 (POIiŚ)Oś priorytetowa IX Wzmocnienie strategicznej infrastruktury ochrony zdrowia, działanie 9.2. Infrastruktura ponadregionalnych podmiotów leczniczych. Wartość projektu wyniosła 13 832 561,07 zł w tym przyznane dofinansowanie (EFRR) wyniosło 11 813 235,45 zł, natomiast wkład własny zabezpieczony z budżetu państwa wyniósł 2 019 325,62 zł.
Celem projektu był wzrost dostępności do wysokiej jakości usług zdrowotnych z zakresu diagnostyki i leczenia chorych na nowotwory złośliwe oraz poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia.
Zakres projektu to prace budowlane i instalacyjne oraz niezbędne zakupy inwestycyjne aparatury i urządzeń medycznych, które w zasadniczy sposób będą służyć poprawie dostępności, podniesieniu jakości i efektywności diagnozowania i leczenia chorych, a wymienione efekty będą miały zasięg ponadregionalny w związku z rangą i znaczeniem Oddziału w Krakowie, który diagnozuje i leczy pacjentów nie tylko z obszaru Małopolski, ale także całego makroregionu, a w przypadku wybranych, rzadkich nowotworów także chorych z innych województw.
Projekt objął początkowo: Zakład Patomorfologii Nowotworów (remont pomieszczeń laboratoryjnych wraz z wymianą urządzeń służących do kompleksowej obróbki materiału cytologicznego i tkankowego i zakupem nowoczesnej aparatury do diagnostyki nowotworów), Klinikę Onkologii (obecnie Klinikę Radioterapii) oraz Klinikę Ginekologii Onkologicznej (remont sal dla pacjentów i zakup niezbędnej aparatury, w tym kolposkop, usg z 3 głowicami, diatermia, łóżka wraz z szafkami przyłóżkowymi).
Od momentu podjęcia starań o uzyskanie dofinansowania do czasu zakończenia realizacji projektu minęło pięć lat i w tym czasie zmieniła się struktura potrzeb w zakresie wykorzystania posiadanej bazy łóżkowej w Oddziale, przede wszystkim zaistniała konieczność zwiększenia ilości łóżek dla pacjentów Kliniki Onkologii Klinicznej z Pododdziałem Leczenia Nowotworów Układu Chłonnego oraz Kliniki Urologii Onkologicznej.
Zmiany te były możliwe, gdyż w tym czasie zwiększeniu uległa ilość świadczeń zdrowotnych z zakresu radioterapii udzielanych w trybie ambulatoryjnym oraz liczba chorych zakwaterowanych w trybie hotelowym, a z drugiej strony spadło zapotrzebowanie na leczenie stacjonarne w Klinice Radioterapii. W tej sytuacji część Kliniki Radioterapii ulokowana na III piętrze w budynku przy ulicy Garncarskiej 15/17 została przekazana Klinice Onkologii Klinicznej z Pododdziałem Leczenia Nowotworów Układu Chłonnego, a część łóżek Kliniki Radioterapii zlokalizowanych na II piętrze została przeznaczona dla Kliniki Urologii Onkologicznej. Należy podkreślić, że prace adaptacyjne na teranie Kliniki Urologii Onkologicznej (malowanie pomieszczeń) nie były objęte omawianym projektem. Wszystkie wymienione wyżej zmiany do projektu zostały zgłoszone i po uzyskaniu akceptacji MZ projekt został zrealizowany z uwzględnieniem postulowanych zmian.
Ostateczne ustalenie zakresu niezbędnych inwestycji było poprzedzone wnikliwą analizą problemów epidemiologiczno-demograficznych (przede wszystkim rosnącą zachorowalnością na nowotwory złośliwe) oraz dalszych niekorzystnych prognoz tym zakresie, a także analizą potrzeb kadry medycznej oraz pacjentów NIO-PIB Oddziału w Krakowie.
W Klinice Ginekologii Onkologicznej do najistotniejszych działań należało przeprowadzenie modernizacji istniejącej infrastruktury dla poprawy warunków bytowych pacjentów i jakości nadzoru nad pacjentami, a także wymiana przestarzałego sprzętu medycznego służącego do diagnostyki (kolposkop, usg z 3 głowicami) i leczenia. Poprawę komfortu hospitalizowanych chorych uzyskano dzięki zmniejszeniu liczby pacjentów przebywających w jednej sali, zwiększeniu liczby i poprawie jakości węzłów sanitarnych, a także zastosowaniu lokalnych instalacji klimatyzacyjnych i wymianie oświetlenia na świetlówki o większej mocy, a jednocześnie bardziej energooszczędne.
W Klinice Radioterapii (wcześniej Klinice Onkologii II i III piętro) zaplanowano: wymianę instalacji elektrycznej i wyposażenie w oświetlenie energooszczędne, zastosowanie lokalnych instalacji klimatyzacyjnych, zmianę funkcji niektórych pomieszczeń w celu lepszego wykorzystania powierzchni i dostosowania ich do wymogów higieniczno-sanitarnych, poprawę warunków socjalno-bytowych pacjentów i warunków pracy kadry medycznej.
W Zakładzie Patomorfologii Nowotworów dla poprawy dostępności, jakości i skuteczności leczenia w klinikach NIO- PIB Oddziału w Krakowie zaplanowano wymianę wyeksploatowanej aparatury i urządzeń niezbędnych do prowadzenia rutynowej diagnostyki morfologicznej nowotworów, z uwzględnieniem badań diagnostycznych wymaganych do oceny zaawansowania choroby, selekcjonowania chorych do leczenia spersonalizowanego oraz oceny wyników leczenia neoadiuwantowego zgodnie ze standardami unijnymi, dostosowanie urządzeń i aparatury medycznej Zakładu do prowadzenia specjalistycznych badań konsultacyjnych (w tym na podstawie cyfrowego zapisu badań laboratoryjnych) dla innych ośrodków medycznych, badań naukowych, prac z zakresu B+R). Zaplanowano również modernizację urządzeń wszystkich pracowni Zakładu Patomorfologii Nowotworów: nowoczesne stanowiska do pobierania i obróbki materiału tkankowego, badań śródoperacyjnych oraz pobierania mrożonych tkanek nowotworowych, wyposażenie Pracowni Histologicznej, Pracowni Immunohistochemii i Technik Specjalnych oraz Pracowni Cytometrii Przepływowej. W zakresie prac budowlano-remontowych zaplanowano remont wybranych pomieszczeń, modernizację i rozbudowę istniejących instalacji wentylacyjno-klimatyzacyjnych, zmianę aranżacji wynikającą z konieczności dostosowania do standardów UE oraz wymogów sanitarnych, a także adaptację niektórych pomieszczeń na potrzeby przechowywania i archiwizacji dokumentacji medycznej w formie bloczków z archiwalnym materiałem tkankowym i rozmazów cytologicznych.
W lutym 2021 roku zostały oddane wyremontowane pomieszczenia Kliniki Radioterapii (wcześniej Klinki Onkologii). Do dyspozycji pacjentów oddano odnowione sale chorych wraz z łazienkami, wymieniono instalację elektryczną i oświetlenie na energooszczędne.
W czerwcu 2021 roku dla pacjentów udostępniono nowe pomieszczenia Kliniki Onkologii Klinicznej, w tym również nowe miejsca dla pacjentów w nowo utworzonego Pododdziału Leczenia Nowotworów Układu Chłonnego, dedykowanego wyłącznie chorym na chłoniaki, przewlekłą białaczkę limfatyczną i szpiczaka mnogiego. W pomieszczeniach przygotowano jasne pokoje z nowymi żaluzjami, nowoczesną instalację przywoławczą, nowe oświetlenie, przestronne korytarze oraz dedykowane dla każdego pokoju, całkowicie wyremontowane łazienki. Podczas remontu zostały zlikwidowane wszystkie bariery architektoniczne i przygotowano całość na potrzeby osób niepełnosprawnych.
We wrześniu 2021 roku Klinika Ginekologii Onkologicznej ponownie zaczęła przyjmować pacjentki w wyremontowanych pomieszczeniach, dostarczana została nowoczesna aparatura.
W oddanym do użytku po remoncie Zakładzie Patomorfologii Nowotworów, przygotowane zaplecze i nowoczesne urządzenia dostosowane są do pracy diagnostycznej zgodnej z najwyższymi standardami.
Zrealizowany projekt wpłynie na diagnostykę i leczenie chorych na te nowotwory, których udział w strukturze zachorowań i zgonów w Polsce jest największy (nowotwory płuc, piersi, gruczołu krokowego, jamy brzusznej). Docelowo może się on przyczynić do zmniejszenia wskaźników umieralności z powodu zbyt późno rozpoznanych lub niewłaściwie leczonych nowotworów, zwłaszcza w odniesieniu do osób starszych, których liczba będzie wzrastać, co w konsekwencji w skali krajowej będzie skutkowało wzrostem liczby zachorowań w tej grupie osób.
Wpłynie również na dostęp do diagnostyki i leczenia chorych wymagających długoterminowej hospitalizacji, ze względu na lepsze warunki sanitarno-techniczne, , wyższą jakość realizowanych świadczeń diagnostycznych i lepszy dostęp do leczenia podczas ich pobytu w klinikach NIO-PIB Oddziału w Krakowie.
Poprzez modernizację zasobów infrastrukturalnych (aparaturowych i w zakresie infrastruktury budowlanej) oznaczającą poprawę stanu technicznego obiektu oraz wymianę przestarzałej aparatury na nowoczesną, możliwa będzie bardziej precyzyjna diagnostyka nowotworów, a w rezultacie ich skuteczniejsze leczenie ze względu na fakt iż zasoby wykorzystywane w leczeniu, to znaczy aparatura medyczna, kadra medyczna i dostęp do terapii (leków) mają najsilniejszy wpływ na 5-letnią przeżywalność.
Kluczowym zamierzeniem NIO-PIB Oddziału w Krakowie, było i jest wzmocnienie kompleksowego charakteru usług świadczonych dla chorych na złośliwe nowotwory, począwszy od szybkiej i precyzyjnej diagnostyki (badania endoskopowe i diagnostyka mikroskopowa) do małoinwazyjnego lub radykalnego leczenia chirurgicznego, radioterapii i chemioterapii. W wyniku realizacji projektu oczekiwanym efektem jest wzmocnienie wielodyscyplinarności NIO-PIB Oddziału w Krakowie. Wdrożenie innowacyjnej technologii badań immunohistochemicznych i badań molekularnych techniką ISH (testy diagnostyczne wykonywane w automatycznych procesorach) umożliwi z jednej strony na znaczące skrócenie czasu wykonywanych badań i standaryzację oraz poprawę ich jakości, a z drugiej strony na poszerzenie zakresu opracowań naukowo-badawczych na potrzeby m.in. leczenia celowanego.
Poszerzenie zakresu wczesnej diagnostyki nowotworów w połączeniu z istniejącą bazą chirurgiczną, radioterapeutyczną i chemioterapeutyczną jeszcze bardziej poprawi kompleksowość opieki nad pacjentami a modernizacja pomieszczeń dla chorych hospitalizowanych przyczyni się do zmniejszenia ryzyka zakażeń szpitalnych.
W wyniku realizacji projektu, w wyremontowanych klinikach będzie można leczyć o 10% więcej pacjentów.
Należy zwrócić uwagę na istotne, długofalowe i po części unikalne w skali kraju korzyści wynikające z realizacji projektu w części dotyczącej Zakładu Patomorfologii Nowotworów:
Zrealizowana inwestycja pozwoli na skrócenie czasu części badań diagnostycznych. Będzie to dotyczyło w szczególności specjalistycznych badań dodatkowych: immunohistochemicznych i molekularnych (poprzez zakup nowoczesnego procesora). Współczesne automatyczne procesory dedykowane tego typu badaniom pozwalają skrócić do jednego dnia pracy wszystkie testy pozwalające na ocenę wrażliwości komórek raka sutka na planowane leczenie systemowe w tym badania ekspresji receptorów hormonalnych oraz badania amplifikacji genu HER2.
Jednocześnie na skrócenie czasu potrzebnego do ustalenia rozpoznania i zarazem na poprawę precyzji stawianych rozpoznań można będzie liczyć także w odniesieniu do wybranych nowotworów rzadkich i trudnych diagnostycznie. Dzięki wdrożeniu cyfrowej dokumentacji badań mikroskopowych (m.in. techniki skanowania preparatów) będzie możliwe przesyłanie obrazów do innych ośrodków w kraju i za granicą. Wdrożenie cyfrowej platformy konsultacyjnej (telepatologia) umożliwi także innym zakładom patologii na konsultowanie przypadków w krakowskim ośrodku.
Oprac. JR, KJ, AD
Foto: KS
