W dniu 6 września 2021r. została podpisana umowa na realizację zadania pn.” „Program badań w kierunku wykrywania raka płuca” w ramach realizacji programu Narodowa Strategia Onkologiczna. Zadanie finansowane ze środków budżetu państwa od Ministerstwa Zdrowia. Nr umowy 1/11/13/2021/43/736
Wartość zadania 285 000 zł.
Dofinansowanie z budżetu państwa 285 000 zł.
Termin realizacji: 2021r. – 2023r.
Celem zadania jest zwiększenie odsetka raka płuca wykrywanego we wczesnych stadiach zaawansowania poprzez przeprowadzanie badań niskodawkowej tomografii komputerowej wśród populacji objętej programem pn.: ,,Program badań w kierunku wykrywania raka płuca”.
Program polega na wykonywaniu badań niskodawkowej tomografii komputerowej w populacji osób wysokiego ryzyka zachorowania na raka płuca. Do badań kwalifikowane są osoby, które zostaną zidentyfikowane do badania przez lekarzy ośrodka przesiewowego lub lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej i zostaną zakwalifikowani do badania.
Kryteria włączenia pacjenta do programu:
1) osoby w wieku 55–74 lata, które:
- mają konsumpcję tytoniu większą lub równą 20 paczkolatom i są aktywnymi palaczami
- mają konsumpcję tytoniu większą lub równą 20 paczkolatom i rzuciły palenie na nie więcej niż 15 lat (dot. ostatniego okresu abstynencji).
2) osoby w wieku 50–74 lata, które:
- mają konsumpcję tytoniu większą lub równą 20 paczkolatom i są aktywnymi palaczami,
- mają konsumpcję tytoniu większą lub równą 20 paczkolatom i rzuciły palenie na nie więcej niż 15 lat (dot. ostatniego okresu abstynencji),
i - u których stwierdzono jeden z czynników ryzyka:
- z uwagi na wykonywany zawód były narażone na działanie krzemionki, berylu, niklu, chromu, kadmu, azbestu, związków arsenu, spalin silników diesla, dymu ze spalania węgla kamiennego, sadzy,
- ekspozycja na radon,
- chorowały na raka płuca, chłoniaka, raka głowy i szyi lub raki zależne od palenia tytoniu, np. raka pęcherza moczowego,
- osoby z bliskiej rodziny (krewni pierwszego stopnia) miały raka płuca,
- chorują na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP) lub samoistne włóknienie płuc (IPF).
Osoba spełniająca warunki włączenia do Programu może być jego uczestnikiem, jeżeli ma świadomość ewentualnej konieczności przeprowadzenia inwazyjnych procedur diagnostycznych i ewentualnego zabiegu chirurgicznego. Każda osoba będąca uczestnikiem Programu ma możliwość rezygnacji z udziału w nim na dowolnym etapie.
Kryteria wyłączenia pacjenta z programu:
- pacjent z chorobą zakaźną lub „ostrą” chorobą naczyniową, chirurgiczną,
- pacjent, u którego w okresie ostatnich 12 miesięcy w ramach Programu w kierunku wykrycia raka płuca przeprowadzono badanie NDTK, w którym nie stwierdzono żadnych niepokojących zmian),
- pacjent, u którego wykonano tomografię komputerową klatki piersiowej w ciągu 3 miesięcy poprzedzających datę planowanego badania NDTK,
- pacjent, u którego zdiagnozowano raka płuca przed zgłoszeniem do Programu.
Sposób rekrutacji pacjentów do Programu:
Kandydaci do badań są identyfikowani przez lekarza NIO-PIB Kraków lub lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej.
Na podstawie wypełnionej przez kandydata do badań Ankiety lekarz NIO-PIB Kraków lub lekarz POZ sprawdza kryteria włączenia i wyłączenia i ocenia czy dana osoba kwalifikuje się do badania, a następnie wystawia Skierowanie na badanie w ramach Programu.
W przypadku kandydatów do badań zidentyfikowanych przez lekarzy POZ są kierowani NIO-PIB Kraków z wypełnioną Ankietą.
Ankiety przesyłane pocztą, pocztą elektroniczną lub osobiście przez pacjentów na badanie. Na ich podstawie wraz ze skierowaniem ustala termin badania
Osoby, których Ankiety są prawidłowo wypełnione i spełniają kryteria włączenia, a nie spełniają kryteriów wyłączenia mają wykonywane badanie NDTK w kierunku wykrycia raka płuca. Osoby, których Ankiety wskazują, że dana osoba nie spełnia kryteriów udziału w badaniu nie kwalifikują się do Programu.
NIO-PIB Kraków stanowi punkt kontaktowy dla lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej oraz dla osób gotowych poddać się badaniu NDTK.
Koordynatorem programu jest Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc.